Çalışan, çalışmayan, dul, yetim, emeklilik bekleyen... Hepsi yararlanıyor, maaşlar hemen bağlanıyor
Binlerce kişiyi çok yakından ilgilendiriyor. Özellikle emeklilik bekleyen vatandaşlar için önemli bir karar. Dul ya da yetim aylığı alma hakkı olanlar da yararlanıyor. Yapılandırma kanunu uyarınca, BAĞ-KUR prim borcunu 31 Ekim’e kadar ödemeyenlerin borçlu oldukları döneme ait sigortalılık süresi dondurulacak. Böylece, prim borcu nedeniyle emekli olamayanların önü açılacak. 4/a, 4/b veya 4/c kapsamındaki kalan prim günü emekli olmaya yeterli olanlar emekli olabilecekler. Erken başvuran maaşını da erken alacak. Prim borcundan dolayı ölüm aylığı bağlatamamış olanlar da faydalanacak.
Haziran ayında yürürlüğe giren 7326 Sayılı Yapılandırma Kanunu ile 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na geçici 84. madde eklendi. Buna göre, 4/b (BAĞ-KUR) statüsünde çalışanlardan 30 Nisan 2021 tarihine kadar prim borcu bulunanların borçlarını 31 Ekim 2021 tarihine kadar ödememeleri veya yapılandırmamaları halinde borçlu oldukları döneme ait sigortalılık süreleri dondurulacak. Halen çalışmakta olan BAĞ-KUR’luların prim ödeme yükümlülükleri 1 Mayıs 2021 tarihinden itibaren yeniden başlatılacak. Sigortalılar veya hak sahipleri, cari asgari ücret üzerinden prim ödemek suretiyle dondurulan süreleri ileride tekrar canlandırabilecekler.
Sosyal güvenlik mevzuatına göre, BAĞ-KUR’luların prim borcu bulunması halinde iş göremezlik geliri veya malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmıyor. Sigortalının iş kazası sonucu ölümünde eş ve çocuklarına ölüm geliri ya da normal vefatında ölüm aylığı da bağlanmıyor.
BAĞ-KUR kapsamında geçen hizmetlerle birlikte 4/a (SSK) ve 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında da hizmeti bulunan bir kişi, borcunu ödediği tarihten itibaren emekli aylığı bağlatabiliyor. Ölen sigortalının hak sahiplerince prim borcunun ödenmesi halinde ise ölüm tarihinden geçerli olmak üzere eşi ve çocuklarına ölüm aylığı bağlanıyor.
İş kazası sonucu sürekli iş göremezlik gelirine hak kazanan sigortalılara ise borcunu ödemesi halinde iş göremezliğin ortaya çıktığı tarihten geçerli olarak gelir bağlanıyor.
ERKEN BAŞVURANLAR AYLIKLARINI DA ERKEN ALACAKLAR
Geçici 84. madde kapsamında prim borcu nedeniyle silinen sigortalılık süresine rağmen kalan süreleri emekli olmaya yeterli olanlar emekli aylığı bağlatabilecekler. Bunlar emeklilik dilekçesini verdikleri tarihi izleyen aybaşından geçerli olmak üzere aylık almaya başlayacaklar.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), daha önce emeklilik talebinde bulunduğu halde prim borcu nedeniyle aylık bağlanamamış olup da geçici 84. maddeden yararlananların durumuna açıklık getirmek üzere teşkilata genel yazı yayımladı.
Daha önce 4/a, 4/b veya 4/c kapsamında emeklilik başvurusunda bulunan ancak BAĞ-KUR prim borcu çıktığı için emekli aylığı bağlanmamış olanlar geçici 84. maddeden yararlanmak için 31 Ekim 2021 tarihine kadar bağlı bulundukları il müdürlüklerine veya sosyal güvenlik merkezlerine başvuracaklar. Bunlardan borçlu oldukları süreler dondurulmasına karşın kalan süreleri emekli olmaya yeterli olanların emekli aylıkları, geçici 84. Madde başvurusu yaptıkları tarihi izleyen aybaşından geçerli olmak üzere bağlanacak. 31 Ağustos’a kadar başvuranlar 1 Eylül’den itibaren aylıklarını alabilecekler.
Bu durumdaki vatandaşlar 1 Kasım 2021 tarihine kadar başvuru yapmazlarsa SGK bu tarihten geçerli olmak üzere sigortalılık sürelerini re’sen durduracak ve bunların emekli aylıkları da 1 Aralık 2021 tarihinden geçerli olmak üzere bağlanacak. Buna göre, başvuruyu bu ay yapanlar emekli aylığını 3 ay daha önce almaya başlayacaklar.
ÇALIŞMAYA DEVAM EDENLERDEN MAYIS AYI SONRASI PRİMLER TAHSİL EDİLECEK
Geçici 84. maddeden yararlananlar 4/b kapsamında faaliyetlerine devam ediyorlarsa 30 Nisan’a kadar olan prim borçları dondurulmakla birlikte 1 Mayıs 2021’den sonraki prim ödeme yükümlülüklerini yerine getirmek zorunda olacaklar. Buna göre, 4/b kapsamında çalışmaya devam edenlere emekli aylığı bağlanabilmesi için mayıs ayı ve sonrasına ait primleri ödemeleri gerekiyor.
Söz konusu kişiler mayıs ayından sonraki primleri ödemedikleri sürece emekli aylığı bağlatamayacaklar.
Örneğin 20 Mart 2021 tarihinde 4/a kapsamında emeklilik başvurusunda bulunan bir kişinin prim günleri emekli olmak için yeterli olduğu halde 2020 yılında 10 ay prim borcu bulunduğu için emekli aylığı bağlanmamış olsun. Bu kişinin dondurulan sigortalılık sürelerine rağmen kalan süreler emekli olmak için yeterli ise geçici 84. maddeden yararlanmak için 31 Ağustos’a kadar SGK’ya başvurması halinde 1 Eylül’den geçerli olmak üzere emekli aylığı bağlanacak.
Bu kişi 31 Ekim 2021 tarihine kadar hiçbir başvuruda bulunmazsa bu durumda SGK 1 Aralık 2021 tarihinden geçerli olmak üzere aylık bağlayacak.
ÖLÜM AYLIĞI BAĞLATAMAYANLAR DA YARARLANABİLECEK
Prim borcundan dolayı ölüm aylığı bağlatamamış olanlar da geçici 84. maddeden yararlanabilecekler. Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde 5 Aralık 2017 tarihinde yapılan değişiklikle bu tarihten sonra vefat eden sigortalıların hak sahiplerine, prim borcunu ödemeleri koşuluyla ölüm tarihini veya hak sahibi olma niteliğinin kazanıldığı tarihi izleyen aybaşından geçerli olmak üzere ölüm aylığı bağlanıyor.
Buna göre, 5 Aralık 2017 tarihinden önce ölen sigortalıların hak sahipleri geçici 84. maddeden yararlandıkları takdirde 1 Ocak 2018 tarihinden geçerli olmak üzere ölüm aylığı alabilecekler. 5 Aralık 2017 tarihinden sonra ölen sigortalıların hak sahipleri ise ölüm tarihini izleyen aybaşından geçerli olarak aylık alabilecekler.
Kız çocukları boşanmaları halinde ölen anne babalarından dolayı yetim aylığı alabiliyorlar. Bunlar geçici 84. maddeden yararlandıkları takdirde yetim aylıkları, boşanma tarihini izleyen ay başından geçerli olmak üzere bağlanacak. (Habertürk)
